میانگین هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه
دانشگاه‌های دولتی ترکیه به دلیل حمایت مستقیم دولت، شهریه‌های بسیار پایین‌تری نسبت به دانشگاه‌های خصوصی و حتی بسیاری از کشورهای اروپایی دارند. برای دانشجویان بین‌المللی متقاضی تحصیل در ترکیه، بازه هزینه تحصیل در این دانشگاه‌ها معمولاً از 1800 در سال است. این مبلغ بسته به رشته، مقطع تحصیلی و زبان آموزش می‌تواند کمتر یا بیشتر شود.
در مقطع کارشناسی، هزینه تحصیل در ترکیه برای بیشتر رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی کم‌هزینه‌ترین محسوب می‌شوند و در بازه 1800 دلار به بالا قرار می‌گیرند. در حالی که رشته‌های مهندسی و علوم پایه عموماً شهریه بالاتری دارند و ممکن است به بیشتر از آن برسند. در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، شهریه‌ها کمی بیشتر می‌شوند اما همچنان در مقایسه با کشورهای مشابه مقرون‌به‌صرفه‌اند.
در جدول زیر، بازه کلی شهریه در دانشگاه‌های دولتی ترکیه بر اساس مقطع تحصیلی آمده است:
| مقطع تحصیلی | میانگین شهریه سالانه برای دانشجویان بین‌المللی |
| کارشناسی | از 1800 دلار |
| کارشناسی ارشد | از 1800 دلار |
| دکتری | از 1800 دلار (بسته به رشته) |
هزینه تحصیل براساس رشته در دانشگاه‌های دولتی ترکیه
یکی از عوامل تعیین‌کننده در میزان شهریه دانشگاه‌های دولتی ترکیه، رشته تحصیلی است. برخلاف تصور عمومی، هزینه‌ها برای همه رشته‌ها یکسان نیست و رشته‌های پزشکی یا مهندسی معمولاً شهریه بالاتری نسبت به علوم انسانی دارند.
- رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی: کم‌هزینه‌ترین گروه رشته‌ها محسوب می‌شوند. شهریه سالانه برای این رشته‌ها معمولاً بین 2 تا 10 هزار دلار است. رشته‌هایی مثل تاریخ، جامعه‌شناسی، زبان و ادبیات ترکی یا فلسفه در این دسته قرار می‌گیرند.
- رشته‌های مهندسی و علوم پایه: به دلیل استفاده از آزمایشگاه‌ها و تجهیزات تخصصی، شهریه این رشته‌ها کمی بیشتر است. میانگین هزینه سالانه بین 5 تا 15 هزار دلار متغیر است. رشته‌هایی مانند مهندسی عمران، برق، مکانیک و همچنین شیمی و فیزیک در این گروه قرار دارند.
- رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی: گران‌ترین رشته‌ها حتی در دانشگاه‌های دولتی هستند. شهریه سالانه از 8 تا 25 هزار دلار متغیر است. با این حال، همچنان در مقایسه با کشورهای اروپایی یا آمریکا بسیار پایین‌تر است.
در جدول زیر می‌توانید یک مقایسه کلی از شهریه بر اساس گروه رشته‌ها مشاهده کنید:
| گروه رشته | بازه شهریه سالانه در دانشگاه‌های دولتی ترکیه |
| علوم انسانی | 2 تا 10 هزار دلار |
| مهندسی و علوم پایه | 5 تا 15 هزار دلار |
| پزشکی و دندانپزشکی | 8 تا 25 هزار دلار |
تفاوت شهریه دوره‌های انگلیسی زبان و ترکی زبان
یکی از نکات مهمی که بر هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه تأثیر مستقیم دارد، زبان آموزش است. بسیاری از دانشگاه‌های دولتی رشته‌ها را هم به زبان ترکی و هم به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند، اما شهریه این دو حالت یکسان نیست.
- دوره‌های ترکی‌زبان
کم‌هزینه‌تر هستند و شهریه آن‌ها برای دانشجویان بین‌المللی معمولاً بین 2 تا 10 هزار دلار در سال متغیر است. دلیل این تفاوت، حمایت بیشتر دولت از دوره‌هایی است که به زبان رسمی کشور برگزار می‌شوند. - دوره‌های انگلیسی‌زبان
مخصوص دانشجویان خارجی طراحی شده‌اند و به همین دلیل شهریه بیشتری دارند. شهریه این دوره‌ها بین 5 تا 15 هزار دلار در سال است و در رشته‌هایی مثل مهندسی، مدیریت و علوم اجتماعی بیشتر دیده می‌شوند.
به عنوان مثال:
- در دانشگاه استانبول، شهریه رشته‌های علوم انسانی به زبان ترکی حدود 2000 دلار است، اما همان رشته به زبان انگلیسی نزدیک به 5000 دلار هزینه دارد.
- در دانشگاه حاجت‌تپه (Hacettepe University)، پزشکی به زبان ترکی حدود 4000 دلار است، در حالی که دوره انگلیسی‌زبان آن ممکن است تا 7000 دلار هم برسد.
به‌طور کلی، اگر هدف کاهش هزینه‌هاست، انتخاب دوره‌های ترکی‌زبان گزینه‌ای به‌صرفه‌تر خواهد بود. اما اگر هدف تحصیل در یک محیط بین‌المللی‌تر باشد، دوره‌های انگلیسی‌زبان ارزش سرمایه‌گذاری بیشتری دارند.
هزینه های جانبی تحصیل در دانشگاه های دولتی ترکیه
علاوه بر شهریه اصلی، دانشجویان باید بخشی از بودجه خود را برای هزینه‌های جانبی دانشگاه در نظر بگیرند. این هزینه‌ها معمولاً زیاد نیستند، اما دانستن آن‌ها برای مدیریت مالی اهمیت دارد.
- هزینه ثبت‌نام و خدمات دانشجویی: در بیشتر دانشگاه‌های دولتی، هنگام ثبت‌نام اولیه یا هر ترم مبلغی بین ۵۰ تا ۱۰۰ دلار به‌عنوان هزینه اداری دریافت می‌شود.
- هزینه آزمایشگاه و کارگاه‌های تخصصی: دانشجویان رشته‌های مهندسی، علوم پایه یا پزشکی معمولاً باید هزینه‌های اضافی برای استفاده از آزمایشگاه‌ها بپردازند. این هزینه بسته به دانشگاه و رشته بین ۵۰ تا ۳۰۰ دلار در سال متغیر است.
- بیمه درمانی دانشجویی: داشتن بیمه برای همه دانشجویان بین‌المللی اجباری است. هزینه بیمه پایه دانشجویی در ترکیه سالانه حدود ۳۰ تا ۶۰ دلار است.
- کتاب‌ها و منابع آموزشی: بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه منابع آنلاین رایگان در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. با این حال، اگر نیاز به کتاب‌ها یا جزوات چاپی باشد، باید حدود ۵۰ تا ۱۵۰ دلار در سال برای این بخش در نظر گرفت.
در مجموع، هزینه‌های جانبی معمولاً بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ دلار در سال هستند که در مقایسه با شهریه اصلی رقم قابل‌توجهی محسوب نمی‌شوند، اما بهتر است دانشجویان آن را در برنامه‌ریزی مالی خود لحاظ کنند.
مقایسه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه از نظر هزینه
ترکیه هم دانشگاه‌های دولتی دارد و هم خصوصی؛ اما اختلاف هزینه بین این دو دسته بسیار چشمگیر است.
- دانشگاه‌های دولتی: شهریه سالانه برای دانشجویان بین‌المللی بسیار پایین است و معمولاً بین ۲۵۰ تا ۱۵۰۰ دلار قرار دارد. حتی در رشته‌های پرهزینه‌ای مثل پزشکی، هزینه‌ها به ندرت از ۴۰۰۰ دلار فراتر می‌رود. همین موضوع باعث شده بیشتر دانشجویان خارجی، به‌ویژه ایرانی‌ها، دانشگاه‌های دولتی را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.
- دانشگاه‌های خصوصی: شهریه‌ها در این دانشگاه‌ها بسیار بالاتر است و به طور میانگین بین ۵,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دلار در سال متغیر است. رشته‌های پزشکی در دانشگاه‌های خصوصی ترکیه حتی ممکن است بیش از ۲۰,۰۰۰ دلار در سال هزینه داشته باشند.
| نوع دانشگاه | بازه شهریه سالانه برای دانشجویان بین‌المللی |
| دانشگاه‌های دولتی | ۲۵۰ تا ۱۵۰۰ دلار (برخی رشته‌ها تا ۴۰۰۰ دلار) |
| دانشگاه‌های خصوصی | ۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ دلار (پزشکی تا ۲۰,۰۰۰ دلار) |
نتیجه روشن است: اگر هدف تحصیل با هزینه کم و کیفیت مناسب باشد، دانشگاه‌های دولتی ترکیه بهترین گزینه‌اند. دانشگاه‌های خصوصی بیشتر مناسب دانشجویانی هستند که به دنبال شرایط خاص، امکانات لوکس یا برنامه‌های انگلیسی‌زبان گسترده‌تر هستند.
بورسیه ها و معافیت های شهریه در دانشگاه‌های دولتی ترکیه
یکی از ویژگی‌های مثبت تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه، وجود بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌های تحصیلی است که می‌تواند بخشی یا حتی تمام هزینه‌های تحصیل را پوشش دهد. این بورسیه‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- بورسیه دولتی ترکیه (Türkiye Burslari)
مشهورترین بورسیه ملی ترکیه است که برای دانشجویان بین‌المللی در تمامی مقاطع تحصیلی (کارشناسی، ارشد و دکتری) ارائه می‌شود. پوشش کامل شهریه دانشگاه، خوابگاه، بیمه درمانی و حتی کمک‌هزینه ماهانه برای زندگی را در بر دارد. دریافت این بورسیه بسیار رقابتی است و نیاز به رزومه قوی و مدارک معتبر دارد.
- بورسیه‌های دانشگاهی و ایالتی
بسیاری از دانشگاه‌های دولتی ترکیه به دانشجویان ممتاز بین‌المللی تخفیف شهریه یا معافیت‌های جزئی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، برخی دانشگاه‌ها در صورتی که دانشجو نمرات بالایی در ترم‌های قبلی داشته باشد، بخشی از شهریه او را کاهش می‌دهند.
- معافیت‌های ویژه برای دانشجویان ممتاز
در برخی موارد، دانشجویانی که در آزمون ورودی (YÖS یا SAT) نمرات برتری کسب کنند، می‌توانند از معافیت کامل یا تخفیف قابل‌توجه در شهریه برخوردار شوند.
نتیجه این است که با وجود پایین بودن شهریه دانشگاه‌های دولتی ترکیه، امکان کاهش بیشتر هزینه‌ها از طریق بورسیه‌ها و معافیت‌ها برای دانشجویان بین‌المللی فراهم است.
اپلای رایگان به دانشگاه های ترکیه
تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه به دلیل شهریه‌های پایین، کیفیت آموزشی مناسب و نزدیکی فرهنگی، یکی از گزینه‌های جذاب برای دانشجویان ایرانی است. با وجود این مزایا، بسیاری از متقاضیان هنگام جست‌وجوی دانشگاه مناسب، آماده‌سازی مدارک و ارسال اپلیکیشن دچار سردرگمی می‌شوند.
اینجاست که وایز اپلای مسیر را متفاوت می‌کند.
وایز اپلای سامانه هوشمند اپلای تحصیلی است که به شما کمک می‌کند:
- در میان بیش از ۲۰,۰۰۰ برنامه تحصیلی جست‌وجو کنید و دانشگاهی متناسب با شرایطتان پیدا کنید.
- مدارک خود را تنها یک بار بارگذاری کنید و به چندین دانشگاه ارسال نمایید.
- بدون نیاز به مراجعه جداگانه به وب‌سایت‌های دانشگاه‌ها، اپلیکیشن خود را به‌صورت یکپارچه ثبت کنید.
- از خدمات اختیاری مثل نگارش SOP و CV نیز بهره‌مند شوید تا شانس پذیرش بالاتری داشته باشید.
و مهم‌ترین نکته:
اپلای در وایز اپلای کاملاً رایگان است و شما فقط هزینه اپلیکیشن فی دانشگاه‌ها را پرداخت می‌کنید.
پس اگر قصد داری در دانشگاه‌های دولتی ترکیه با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه تحصیل کنی، همین امروز ثبت‌نام در سامانه وایز اپلای را شروع کن و با خیالی آسوده مسیر آینده‌ات را بساز.
شرایط تحصیل در دانشگاه دولتی ترکیه
شرایط پذیرش دانشجو در ترکیه برای تحصیل در دانشگاه‌های دولتی کشور ترکیه باید مدارک تحصیلی معتبر، مدرک زبان یا گذراندن دوره‌های زبان، و در صورت نیاز نمره آزمون YÖS یا SAT داشته باشید. شهریه‌ها نسبت به اروپا و آمریکا بسیار پایین‌تر هستند و با دریافت بورسیه یا انتخاب دوره‌های ترکی‌زبان، می‌توان هزینه‌ها را باز هم کاهش داد.
دانشگاه‌های دولتی ترکیه به دلیل شهریه‌های پایین و کیفیت آموزشی بالا، مقصد محبوبی برای دانشجویان بین‌المللی به‌ویژه ایرانی‌ها هستند. برای ورود به این دانشگاه‌ها شرایط اصلی به شرح زیر است:
لیست کامل مدارک لازم برای اپلای در دانشگاه‌های دولتی ترکیه
مدارک بسته به مقطع و دانشگاه کمی تفاوت دارد، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر است:
- پاسپورت معتبر: با حداقل ۶ ماه اعتبار.
- مدارک تحصیلی ترجمه‌شده: دیپلم دبیرستان و ریزنمرات (برای کارشناسی)، مدرک لیسانس و ریزنمرات (برای ارشد) و مدرک ارشد و ریزنمرات و پروپوزال (برای دکتری). همه مدارک باید به ترکی یا انگلیسی ترجمه رسمی شوند.
- مدرک زبان (در صورت وجود): مدرک زبان ترکی (تومر) برای دوره‌های ترکی‌زبان و آیلتس یا تافل برای دوره‌های انگلیسی‌زبان. اگر مدرک زبان نداشته باشید، معمولاً یک سال دوره زبان به شما داده می‌شود.
- عکس پرسنلی جدید: ۴ تا ۶ قطعه، پس‌زمینه سفید.
- انگیزه‌نامه (SOP): توضیح هدف تحصیلی، دلیل انتخاب دانشگاه و رشته.
- توصیه‌نامه (برای ارشد و دکتری): حداقل ۱ تا ۲ توصیه‌نامه از استاد یا کارفرما.
- رسید پرداخت هزینه اپلیکیشن یا آزمون ورودی: معمولاً بین ۳۰ تا ۱۰۰ دلار.
- فرم درخواست آنلاین یا کاغذی دانشگاه: شامل اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی و رشته انتخابی.
- مدرک بیمه سلامت (در برخی دانشگاه‌ها پس از ثبت‌نام الزامی است).
شرایط قبولی در آزمون ورودی دانشگاه‌های دولتی ترکیه (YÖS یا SAT)
آزمون YÖS
مخصوص دانشجویان بین‌المللی (از جمله ایرانی‌ها) است. ساختار آزمون شامل ریاضی (۲۰–۳۰ سؤال)، هندسه (۵–۱۰ سؤال) و هوش و توانایی عمومی (۴۰–۵۰ سؤال) می‌شود. زبان آزمون هم معمولاً ترکی یا انگلیسی بوده و نمره قبولی هم بسته به دانشگاه و رشته متفاوت است؛ برای رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی حداقل ۹۰ از ۱۰۰، برای مهندسی حداقل ۷۰–۸۰ از ۱۰۰ و برای علوم انسانی حدود ۵۰–۶۰ از ۱۰۰ محاسبه می‌شود. اعتبار این مدرک زبان هم معمولاً ۲ سال است.
آزمون SAT
برخی از دانشگاه های ترکیه، به‌ویژه دانشگاه‌های برتر استانبول و آنکارا، علاوه بر آزمون YÖS نمره آزمون بین‌المللی SAT را نیز به‌عنوان معیار پذیرش می‌پذیرند. این آزمون شامل دو بخش اصلی ریاضیات و زبان انگلیسی (Reading & Writing) است و نمره کل آن بین ۴۰۰ تا ۱۶۰۰ محاسبه می‌شود. برای رشته‌های پرطرفدار پزشکی و دندانپزشکی معمولاً حداقل نمره ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ نیاز است، در حالی که برای مهندسی نمره ۱۱۰۰ تا ۱۲۵۰ و برای رشته‌های علوم انسانی حدود ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ کافی خواهد بود.
اعتبار نمره SAT معمولاً دو سال است. به‌طور کلی، برای اپلای به دانشگاه‌های ترکیه باید مدارکی مانند ترجمه رسمی مدارک تحصیلی، پاسپورت معتبر، عکس پرسنلی، انگیزه‌نامه و رسید پرداخت هزینه اپلیکیشن را آماده کنید. همچنین باید توجه داشت که قبولی در رشته‌های پررقابت مثل پزشکی و مهندسی نیازمند نمره بالاتر در آزمون‌های YÖS یا SAT است، اما حتی با نمره‌های پایین‌تر همچنان می‌توان شانس پذیرش در رشته‌های علوم انسانی یا دانشگاه‌های کم‌رقابت‌تر را داشت.
