شرایط مهاجرت تحصیلی با همسر در کشورهای مختلف
مهاجرت تحصیلی با همسر، در بسیاری از کشورهای دنیا قابل انجام است؛ اما قوانین و امکانات ارائه‌شده به همراه دانشجو، از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. برخی کشورها تنها اجازه ویزای همراه برای همسر و فرزند را می‌دهند، برخی دیگر اجازه کار برای همسر را نیز صادر می‌کنند، و در برخی کشورها، امکان دریافت اقامت دائم برای کل خانواده وجود دارد. در ادامه شرایط کشورهایی که بیشترین تقاضا برای مهاجرت تحصیلی با خانواده را دارند، به‌صورت مقایسه‌ای بررسی می‌کنیم:
1. کانادا
کانادا یکی از بهترین کشورها برای مهاجرت تحصیلی با خانواده است. فردی که ویزای تحصیلی دریافت می‌کند (Study Permit)، می‌تواند برای همسر خود ویزای Open Work Permit دریافت کند؛ یعنی همسر می‌تواند به‌صورت تمام‌وقت در هر شغلی کار کند. همچنین فرزندان دانشجویان بین‌المللی اجازه تحصیل رایگان در مدارس دولتی کانادا را دارند. در حال حاضر فقط همسر دانشجویان مقطع ارشد بلندمدت (یا دکترا) اجازه OWP دارند.
مزیت دیگر تحصیل در کانادا، امکان تبدیل اقامت موقت به دائم برای کل خانواده پس از پایان تحصیل و کار است. مسیرهایی مانند PGWP برای دانشجو و سپس Express Entry یا برنامه‌های استانی (PNP) برای اقامت دائم، راه را برای ماندگاری طولانی‌مدت باز می‌کند.
2. استرالیا
در استرالیا، همراهان دانشجوی بین‌المللی شامل همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال می‌توانند ویزای Dependant Visa دریافت کنند. همسر دانشجو اجازه کار تا ۴۸ ساعت در دو هفته را دارد، مگر اینکه دانشجو در مقطع کارشناسی‌ارشد تحقیقاتی یا دکترا باشد که در آن صورت، همسر اجازه کار نامحدود خواهد داشت.
فرزندان می‌توانند در مدارس استرالیا ثبت‌نام کنند، اما هزینه تحصیل در استرالیا معمولاً برای دانشجویان بین‌المللی رایگان نیست. با این حال، در برخی ایالت‌ها (مثل استرالیای غربی)، تخفیف‌هایی ارائه می‌شود.
3. انگلستان (بریتانیا)
در بریتانیا، فقط دانشجویان مقطع ارشد یک‌ساله (برخی رشته‌ها) و دکترا می‌توانند برای همسر و فرزند خود درخواست ویزای Dependant بدهند. همسر اجازه کار تمام‌وقت دارد، ولی فرزندان باید در مدارس ثبت‌نام کرده و معمولاً هزینه‌هایی برای آن‌ها وجود دارد.
از سال ۲۰۲۴، دولت بریتانیا محدودیت‌هایی برای همراهان دانشجویان بین‌المللی اعمال کرده و ویزای همراه فقط برای مقاطع پژوهشی یا PhD صادر می‌شود؛ بنابراین این کشور دیگر گزینه مناسبی برای مهاجرت خانوادگی از طریق تحصیل کارشناسی یا ارشد نخواهد بود.
4. آلمان
در آلمان، همراهی همسر با ویزای تحصیلی ممکن است، اما روند اداری آن کمی زمان‌بر و سختگیرانهتر است. همسر دانشجو می‌تواند بدون محدودیت کار کند و باید مدرکی برای سطح زبان آلمانی (A1) ارائه دهد. فرزندان می‌توانند در مدارس دولتی به‌صورت رایگان تحصیل کنند، که یکی از مزایای مهم تحصیل در آلمان برای خانواده‌هاست.
اما باید توجه داشت که دریافت وقت سفارت برای ویزای همراه بسیار طولانی و سخت است، و بسیاری از خانواده‌ها ماه‌ها در انتظار تأیید ویزای همسر می‌مانند.
5. فرانسه
در فرانسه، دریافت ویزای همراه برای دانشجویان بین‌المللی ممکن است، اما قوانین آن به نسبت سختگیرانهتر از کانادا یا استرالیا است. همسر اجازه کار ندارد، مگر در شرایط خاص یا بعد از دریافت اقامت طولانی‌مدت. فرزندان می‌توانند در مدارس دولتی رایگان تحصیل کنند. برای تمدید اقامت یا درخواست اقامت دائم، پروسه اداری پیچیده‌تری نسبت به کشورهای انگلیسی‌زبان دارد.
6. هلند
هلند یکی از کشورهای نسبتاً مناسب برای تحصیل با خانواده است. همسر دانشجو در صورت دریافت اجازه اقامت، اجازه کار ندارد. فرزندان می‌توانند در مدارس عمومی رایگان ثبت‌نام کنند. هزینه زندگی و مسکن در هلند نسبتاً بالاست، بنابراین مهاجرت خانوادگی نیازمند تمکن مالی بالاتری است.
7. ایتالیا
ایتالیا از نظر صدور ویزای همراه سختگیرانهتر عمل می‌کند. اگرچه این امکان از نظر قانونی وجود دارد، اما گرفتن وقت سفارت و ارائه مدارک تمکن مالی، مدرک زبان و مسکن برای همه اعضای خانواده، چالش‌برانگیز است. همسر اجازه کار ندارد و باید برای اجازه کار جداگانه درخواست دهد. فرزندان اما می‌توانند از آموزش رایگان مدارس بهره‌مند شوند.
8. سوئد
سوئد به‌عنوان یکی از بهترین کشورها از نظر کیفیت زندگی برای خانواده‌ها شناخته می‌شود. همسر دانشجو اجازه کار نامحدود دارد و فرزندان می‌توانند به‌صورت رایگان در مدارس سوئدی تحصیل کنند. مهم‌تر اینکه، پس از پایان تحصیل و اشتغال، امکان دریافت اقامت دائم برای کل خانواده فراهم می‌شود.
مراحل و مدارک لازم برای اپلای تحصیلی با همراه (همسر و فرزند)
اپلای تحصیلی به همراه همسر و فرزند، تنها به دریافت پذیرش دانشگاه محدود نمی‌شود. در این مسیر، شما باید دو روند مجزا را به‌صورت همزمان یا مرحله‌ای پیش ببرید:
- دریافت پذیرش تحصیلی (برای خودتان به‌عنوان دانشجو)
- درخواست ویزای همراه (برای همسر و فرزندان وابسته)
در ادامه، گام‌به‌گام این مسیر و مدارک مورد نیاز برای هر بخش را توضیح می‌دهیم.
گام اول: دریافت پذیرش تحصیلی
شما ابتدا باید در یکی از دانشگاه‌های معتبر کشور مقصد پذیرش بگیرید. برای این کار، مدارک زیر ضروری هستند:
- مدرک زبان معتبر (مثل IELTS، TOEFL یا آزمون زبان محلی مثل TCF یا TestDaF)
- ترجمه رسمی مدارک تحصیلی
- رزومه آکادمیک
- انگیزه‌نامه (SOP)
- توصیه‌نامه اساتید (در برخی مقاطع)
- پاسپورت معتبر
- هزینه اپلیکیشن فی
نکته: حتی اگر قصد دارید همراه داشته باشید، اول باید روی گرفتن پذیرش تحصیلی متمرکز شوید. فقط با پذیرش معتبر می‌توانید برای ویزای همراه اقدام کنید.
گام دوم: درخواست ویزای تحصیلی + ویزای همراه
پس از دریافت پذیرش، می‌توانید برای خود و همراهان‌تان درخواست ویزا بدهید. این بخش شامل دو مسیر است:
الف) اپلای همزمان
شما همزمان با درخواست ویزای تحصیلی، برای همسر و فرزند خود نیز ویزای همراه درخواست می‌دهید. این گزینه برای کشورهایی مثل کانادا، سوئد یا استرالیا بسیار رایج است.
ب) اپلای مرحله‌ای
ابتدا ویزای دانشجویی می‌گیرید و بعد از ورود به کشور مقصد، برای همراهان خود از داخل کشور مقصد درخواست ویزا می‌دهید. این روش در آلمان، فرانسه، ایتالیا و برخی کشورهای اروپایی بیشتر توصیه می‌شود، چون سفارت‌خانه‌ها سخت‌گیری بیشتری روی همراه دارند.
مدارک لازم برای ویزای همراه
- ترجمه رسمی سند ازدواج (برای همسر)
- ترجمه رسمی شناسنامه فرزندان
- تمکن مالی برای پوشش هزینه زندگی تمام اعضای خانواده (به‌صورت جداگانه برای هر نفر)
- نامه پذیرش دانشگاه
- نامه پذیرش خوابگاه یا اجاره‌نامه مسکن در کشور مقصد
- بیمه درمانی برای همراهان
- پاسپورت معتبر اعضای خانواده
- عکس پرسنلی (مطابق فرمت سفارت)
- فرم‌های تکمیل‌شده سفارت یا اداره مهاجرت
- مدرک زبان A1 برای همسر (برای آلمان)
نکته مهم در مورد تمکن مالی
در کشورهایی مانند کانادا و استرالیا، برای هر همراه باید مبلغ مشخصی به عنوان اثبات تمکن مالی ارائه شود. مثلاً در کانادا حدود ۴ تا ۵ هزار دلار کانادا برای هر نفر اضافه بر هزینه دانشجو در نظر گرفته می‌شود.
در چه کشورهایی همسر اجازه کار دارد و فرزندان تحصیل رایگان دارند؟
انتخاب مقصد مهاجرتی برای تحصیل، زمانی که همراه (همسر و فرزند) دارید، فقط به کیفیت دانشگاه خلاصه نمی‌شود. باید کشورهایی را بررسی کنید که در کنار تحصیل شما، امتیازاتی مثل اجازه کار برای همسر و تحصیل رایگان یا کم‌هزینه برای فرزند ارائه دهند. این مسئله هم از نظر مالی و هم از نظر کیفیت زندگی خانواده اهمیت زیادی دارد.
در ادامه، بهترین کشورها برای مهاجرت تحصیلی با همسر و فرزند از نظر این دو فاکتور را معرفی می‌کنیم:
کانادا
- اجازه کار همسر: بله. همسر دانشجوی بین‌المللی می‌تواند ویزای Open Work Permit دریافت کند و در هر شغلی تمام‌وقت کار کند.
- تحصیل رایگان فرزند: بله. اگر فرزندتان زیر ۱۸ سال باشد، می‌تواند در مدارس دولتی کانادا رایگان تحصیل کند.
- نکته مثبت: یکی از بهترین کشورها از نظر کیفیت زندگی خانوادگی و آینده اقامت دائم.
استرالیا
- اجازه کار همسر: بله. همسر شما اجازه کار پاره‌وقت (۲۰ ساعت در هفته) دارد و اگر در مقطع ارشد یا دکتری تحصیل می‌کنید، همسر می‌تواند تمام‌وقت کار کند.
- تحصیل رایگان فرزند: در برخی ایالت‌ها مثل ACT یا Northern Territory، فرزندان دانشجویان بین‌المللی از شهریه مدارس دولتی معاف‌اند.
- نکته مثبت: تنوع فرهنگی بالا و فرصت‌های شغلی مناسب برای همسر.
نیوزیلند
- اجازه کار همسر: در صورت تحصیل در مقاطع خاص (مثل کارشناسی ارشد یا رشته‌های موردنیاز کشور)، همسر اجازه کار تمام‌وقت دارد.
- تحصیل رایگان فرزند: برای فرزند دانشجوی مقطع ارشد و دکتری، تحصیل در مدارس دولتی رایگان است.
- نکته مثبت: محیط امن و آرام برای خانواده.
آلمان
- اجازه کار همسر: بله. همسر می‌تواند ویزای همراه دریافت کرده و در بیشتر موارد اجازه کار دارد.
- تحصیل رایگان فرزند: بله. مدارس دولتی آلمان رایگان هستند، حتی برای فرزندان همراه دانشجوی بین‌المللی.
- نکته مثبت: تحصیل تقریباً رایگان برای خود دانشجو و کیفیت بالای آموزش.
فنلاند
- اجازه کار همسر: بله. همسر دانشجو اجازه کار دارد.
- تحصیل رایگان فرزند: بله. فرزندان می‌توانند در مدارس دولتی رایگان تحصیل کنند.
- نکته مثبت: سیستم آموزشی پیشرفته و اجتماعی قوی برای خانواده.
فرانسه
- اجازه کار همسر: در بعضی موارد ممکن است محدود باشد و باید مجوز گرفته شود.
- تحصیل رایگان فرزند: بله. فرزندان به مدارس دولتی رایگان دسترسی دارند.
- نکته مثبت: هزینه تحصیل خود دانشجو هم پایین است.
سوئد
- اجازه کار همسر: بله. بدون محدودیت زمانی.
- تحصیل رایگان فرزند: مدارس دولتی سوئد رایگان هستند.
- نکته مثبت: بهترین انتخاب برای زندگی خانوادگی از نظر کیفیت خدمات عمومی.
هلند
- اجازه کار همسر: باید مجوز کار دریافت کند و محدودیت‌هایی دارد.
- تحصیل رایگان فرزند: مدارس ابتدایی دولتی رایگان یا با هزینه بسیار پایین.
- نکته مثبت: امنیت بالا و کیفیت زندگی مطلوب.
جدول مقایسه‌ای (اجازه کار همسر و تحصیل فرزند)
| کشور | اجازه کار همسر | تحصیل رایگان فرزند |
| کانادا | ✅ تمام‌وقت | ✅ بله |
| استرالیا | ✅ پاره‌وقت/تمام‌وقت | ⚠️ بستگی به ایالت |
| نیوزیلند | ✅ بستگی به مقطع | ✅ بله |
| آلمان | ✅ بله | ✅ بله |
| سوئد | ✅ بدون محدودیت | ✅ بله |
| فنلاند | ✅ بله | ✅ بله |
| فرانسه | ⚠️ محدود | ✅ بله |
| هلند | ⚠️ ندارد | ✅ بله |
مهاجرت خانواده با تحصیل فرزند (Student-Child Route)
گاهی خانواده‌ها تصمیم می‌گیرند که فرزند زیر ۱۸ سال خود را برای تحصیل به مدارس بین‌المللی در کشورهای مهاجرپذیر بفرستند، و یکی از والدین به عنوان همراه یا قانونی (legal guardian) با او مهاجرت کند. این مسیر، علاوه بر ایجاد فرصت تحصیلی برای فرزند، در برخی کشورها راهی برای ورود تدریجی خانواده به کشور مقصد محسوب می‌شود.
این مسیر چگونه کار می‌کند؟
در این مدل، فرزند برای تحصیل در یک مدرسه بین‌المللی یا دولتی پذیرش می‌گیرد و ویزای تحصیلی مخصوص کودکان دریافت می‌کند. سپس، یکی از والدین (در اغلب کشورها فقط یکی) می‌تواند ویزای همراه دانش‌آموزی بگیرد تا در طول تحصیل فرزند در کشور مقصد همراه او باشد.
کشورهایی که این مسیر را فراهم کرده‌اند:
۱. بریتانیا
- ویزای Child Student برای کودکان ۴ تا ۱۲ سال
- یکی از والدین می‌تواند ویزای Parent of a Child Student بگیرد.
- در این مدت، والد اجازه کار ندارد و فقط برای نگهداری از کودک همراه اوست.
- امکان تمدید محدود و مهاجرت اقامتی از این مسیر وجود ندارد، مگر با تغییر ویزا.
۲. استرالیا
- ویزای Subclass 500 برای دانش‌آموز
- یکی از والدین می‌تواند ویزای Subclass 590 بگیرد.
- والد اجازه کار ندارد.
- اما فرزند می‌تواند به راحتی از سیستم آموزشی بهره‌مند شود.
۳. نیوزیلند
- ویزای تحصیلی برای دانش‌آموزان بین‌المللی
- والدین می‌توانند ویزای Guardian of Student Visitor Visa بگیرند.
- اجازه کار برای والد وجود ندارد.
- اما در آینده ممکن است مسیرهایی برای تغییر نوع ویزا وجود داشته باشد.
۴. کانادا (مورد خاص)
- معمولاً ویزای تحصیلی مدارس برای دانش‌آموزان زیر ۱۸ سال صادر می‌شود.
- همراهی یکی از والدین فقط در صورت تحصیل در مدارس خصوصی شبانه‌روزی یا داشتن دلایل خاص ممکن است.
- اما بسیاری از والدین با ویزای توریستی چندبار ورود در کنار فرزند اقامت موقت دارند.
مزایای این مسیر:
- فرصت تحصیل فرزند در مدارس باکیفیت جهانی
- آشنایی تدریجی با کشور مقصد برای والدین
- آماده‌سازی فرزند برای آینده تحصیل دانشگاهی و اقامت
- امکان بررسی شرایط مهاجرت از طریق تحصیل برای والدین در زمان اقامت اولیه
محدودیت‌های مهم:
- نداشتن اجازه کار برای والد همراه
- در بیشتر موارد، فقط یکی از والدین می‌تواند همراه باشد
- امکان گرفتن اقامت دائم از این مسیر محدود یا نیازمند تغییر مسیر مهاجرتی است
- برخی کشورها شرایط خاصی برای درآمد یا تمکن مالی والد دارند
آیا می‌توان مسیر تحصیلی فرزند را به مسیر اقامت خانوادگی تبدیل کرد؟
بله، در برخی کشورها مثل کانادا و استرالیا، خانواده‌ها می‌توانند پس از مدتی و بررسی شرایط، از طریق روش‌های زیر مسیر خود را تغییر دهند:
- تحصیل والد در دانشگاه و دریافت ویزای دانشجویی مستقل
- دریافت جاب‌آفر یا اقامت کاری توسط والد
- استفاده از برنامه‌های مهاجرتی مهارتی یا سرمایه‌گذاری
- ادامه تحصیل فرزند در مقاطع بالاتر و ایجاد امکان برای اسپانسرشیپ خانواده در آینده
در یک جمله، مهاجرت از طریق تحصیل فرزند، بیشتر یک مسیر غیرمستقیم و بلندمدت برای مهاجرت خانوادگی است. اگر اولویت اصلی خانواده اقامت و آینده بلندمدت است، بهتر است این مسیر را با سایر گزینه‌ها (مثل مهاجرت تحصیلی والد یا مهاجرت کاری) ترکیب کرد.
قدم اول برای مهاجرت تحصیلی
مهاجرت تحصیلی با خانواده یکی از چالش‌برانگیزترین مسیرهاست؛ از دریافت پذیرش گرفته تا ویزای همراه، تأمین تمکن مالی، هماهنگی‌های مدرسه و مهدکودک برای فرزندان، تفاوت‌های فرهنگی و حتی مسائل کوچکی مثل پیدا کردن مسکن. اما در عین حال، همین مسیر می‌تواند یکی از مطمئن‌ترین و پایدارتـرین راه‌ها برای ساختن آینده‌ای امن و باکیفیت برای خانواده باشد.
چرا وایزاپلای می‌تواند در این مسیر همراه خوبی باشد؟
با پلتفرم هوشمند وایزاپلای می‌توانید:
- از بین بیش از ۲۰۰۰۰ برنامه در کشورهای مختلف، بهترین گزینه را برای تحصیل خود و خانواده‌تان انتخاب کنید.
- مدارک خود را تنها یک‌بار بارگذاری کرده و به چندین دانشگاه به‌صورت یکپارچه اپلای کنید.
- بدون پرداخت هزینه اضافه، فقط اپلیکیشن‌فی دانشگاه را پرداخت کنید و باقی مسیر را رایگان طی کنید.
اگر خانواده‌اید که می‌خواهید با هم مهاجرت کنید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، همین حالا در سامانه وایزاپلای ثبت‌نام کنید و با چند کلیک ساده، مسیر مهاجرت تحصیلی‌تان را که با اپلای به دانشگاه‌ها آغاز می‌شود را شروع کنید.
سوالات متداول درباره مهاجرت تحصیلی با همسر و فرزند
- آیا می‌توانم هنگام تحصیل در خارج، همسر و فرزندم را هم با خود ببرم؟
بله، بسیاری از کشورها مانند کانادا، استرالیا و برخی کشورهای اروپایی اجازه می‌دهند همسر و فرزندان دانشجوی بین‌المللی با ویزای همراه به کشور مقصد مهاجرت کنند.
- آیا همسر من اجازه کار در کشور مقصد را خواهد داشت؟
در بسیاری از کشورها، بله. مثلاً در کانادا و نیوزلند، همسر دانشجو می‌تواند Open Work Permit دریافت کرده و به‌صورت تمام‌وقت مشغول به کار شود.
- آیا باید برای هر عضو خانواده درخواست ویزای جداگانه بدهم؟
بله، ولی می‌توان همه درخواست‌ها را همزمان و به‌صورت پیوسته ثبت کرد تا به‌عنوان یک پرونده خانوادگی بررسی شوند.
- چه مدارکی برای ویزای همراه نیاز است؟
مدارکی مانند سند ازدواج (برای همسر)، شناسنامه فرزندان، اثبات تمکن مالی کافی، نامه پذیرش دانشجو و مدارک هویتی مورد نیاز هستند.
- هزینه‌های زندگی برای خانواده دانشجویی در کشور مقصد چقدر است؟
بسته به کشور و شهر مقصد متغیر است، اما معمولاً به‌ازای هر نفر باید حدود ۵ تا ۱۰ هزار دلار کانادا یا معادل آن در سال هزینه در نظر بگیرید.
- آیا فرزندم می‌تواند در مدارس رایگان کشور مقصد ثبت‌نام کند؟
در برخی کشورها مانند کانادا و آلمان، فرزندان دانشجویان اجازه تحصیل رایگان یا کم‌هزینه در مدارس دولتی را دارند. در کشورهای دیگر، ممکن است هزینه‌هایی وجود داشته باشد.
- اگر فرزند خردسال داشته باشم، امکان گرفتن ویزا برای او وجود دارد؟
بله، حتی نوزادان نیز می‌توانند با ویزای Dependent وارد کشور شوند. معمولاً نیازی به انجام مراحل پیچیده خاصی نیست، اما باید مدارک کامل باشند.
- آیا می‌توانم پس از پایان تحصیل، اقامت دائم برای خانواده بگیرم؟
بله، در برخی کشورها پس از پایان تحصیل و کار، می‌توانید برای اقامت دائم اقدام کرده و خانواده‌تان را نیز تحت پوشش قرار دهید.
رزرو وقت مشاوره تحصیلی (رایگان)
- امکان تحصیل همزمان من و همسرم در یک کشور وجود دارد؟
بله، ولی باید هر کدام ویزای تحصیلی جداگانه دریافت کنید و ممکن است تمکن مالی بیشتری لازم باشد. در بعضی کشورها، فقط یکی از شما می‌تواند به عنوان دانشجو اقدام کند و دیگری همراه باشد.
- چگونه می‌توانم بهترین کشور برای مهاجرت تحصیلی خانوادگی را انتخاب کنم؟
باید عوامل مختلفی مانند شرایط ویزای همراه، هزینه زندگی، امکان کار برای همسر، کیفیت مدارس و زبان کشور مقصد را بررسی کنید.
