تاریخچه، افتخارات و رتبه جهانی دانشگاه فنی مونیخ
دانشگاه فنی مونیخ یا دانشگاه فنی مونیخ در سال ۱۸۶۸ توسط لودویگ دومای باواریا تأسیس شد و امروزه دارای چندین پردیس در سرتاسر ایالت باواریا است. این دانشگاه تحقیقاتی دولتی، تخصص اصلیاش در مهندسی و علوم کاربردی میباشد و در رشتههایی مثل مهندسی برق، مکانیک، عمران، کامپیوتر، فیزیک، شیمی، پزشکی و علوم مدیریت به شهرت جهانی رسیده است. بهعنوان یک دانشگاه پژوهشمحور پیشرو در اروپا، TUM تاکنون ۱۹ برنده جایزه نوبل و چندین جایزه لایبنیتس در میان فارغالتحصیلان و اعضای هیئت علمیاش داشته است.
همچنین TUM جزو «دانشگاههای برتر» در طرح (Excellence Initiative) آلمان محسوب میشود و همواره در ردههای بالای رتبهبندیهای بینالمللی جای میگیرد. برای مثال در رتبهبندی QS World University Rankings 2025 دانشگاه فنی مونیخ در جایگاه ۲۸ دنیا قرار دارد و در رتبهبندی Times Higher Education 2025 نیز در مقام بیستوششم جهان ایستاده که بالاترین رتبه در میان دانشگاههای آلمان است. این رتبهبندیها نشاندهنده سطح بالای آموزش و پژوهش در TUM و اعتبار جهانی آن است.
یکی از ساختمانهای شناختهشده TUM، سالن سخنرانی Audimax در پردیس مرکزی مونیخ است که برای برگزاری کلاسها و رویدادهای علمی استفاده میشود. این دانشگاه با فضای سبز گسترده و امکانات مدرن (مثلاً ایستگاه کرایه دوچرخه برای دانشجویان) ترکیب جذابی از معماری کلاسیک و فناوری دارد.
پژوهشکدهها و آزمایشگاههای TUM در زمینههای نوین مانند هوش مصنوعی، انرژیهای نو و مهندسی پزشکی نیز مراکز تحقیقاتی برجستهای بهشمار میآیند. با توجه به پیشینه غنی در علم و فناوری و رتبههای عالی جهانی، دانشجویان ایرانی که دنبال تحصیل رایگان در آلمان و جذب در دانشگاه فنی مونیخ هستند، مطمئناً در این محیط علمی پیشرو فرصتهای بینظیری خواهند داشت.
شرایط پذیرش دانشجویان بین المللی (کارشناسی، فوقلیسانس، دکترا)
برای اپلای در مقطع کارشناسی دانشگاه فنی مونیخ (TUM)، ابتدا باید مشخص شود که مدرک تحصیلی پیشین شما مورد تأیید سیستم آموزشی آلمان است. اگر مدرک دیپلم متوسطه ۱۲ ساله ایران را دارید (که معمولاً شامل ۱۱ سال تحصیل مدرسه + ۱ سال پیشدانشگاهی است)، ممکن است در برخی موارد واجد شرایط پذیرش مستقیم باشید. اما از آنجا که در ایالت بایرن – محل قرارگیری دانشگاه TUM – دوره دبیرستان (Abitur) اکنون ۱۳ ساله است، معادلسازی مدارک از طریق پایگاه اطلاعاتی آنابین ممکن است بر اساس سیستم ۱۳ ساله انجام شود.
در چنین شرایطی، دانشگاه ممکن است از شما بخواهد ابتدا در دوره آمادگی Studienkolleg شرکت کرده و پس از موفقیت در آزمون آن، وارد مقطع کارشناسی شوید. بهطور کلی، TUM مدارک شما را بر اساس پایگاه آنابین ارزیابی میکند و اگر سیستم آموزشی آلمان مدارکتان را معادل Abitur بداند، میتوانید بدون نیاز به Studienkolleg وارد دانشگاه شوید. اما توصیه میشود حتماً شرایط خاص ایالت بایرن و الزامات اختصاصی TUM را بهصورت دقیق بررسی کنید.
در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فنی مونیخ بهطور معمول ارائه مدرک لیسانس مرتبط (معمولا ۴ ساله برای ایرانیان) با نمره خوب، الزامی است. برخی رشتهها ممکن است حدنصاب معدل خاصی داشته باشند. همچنین، برای اکثر رشتههای کارشناسیارشد ارائه مدرک زبان الزامی است:
- اگر دورهای به زبان آلمانی است، مدرک تافل / IELTS کافی نیست و باید مدرک زبان آلمانی (معمولا سطح B2 یا TestDaF) داشته باشید؛
- برای تحصیل در آلمان به زبان انگلیسی مدرک مهارت زبان انگلیسی (معمولا آیلتس ≥۶.۵ یا تافل ≥۸۵) مورد نیاز است.
- بایستی تمام مدارک تحصیلی قبلی، ریزنمرات و گواهی مدرک زبان خود را به صورت PDF در پروفایل آنلاین (TUMonline) بارگذاری کنید.
- کارنامه دورههای گذرانده شده (مانند دورههای زبان یا مهارتهای تکمیلی) و توصیهنامه یا انگیزهنامه نیز در برخی رشتهها کمککننده است.
برای دوره دکتری دانشگاه فنی مونیخ معمولاً نیاز به مدرک کارشناسی ارشد معتبر دارید. برخلاف کارشناسی و ارشد که پذیرش متمرکز از طریق TUM انجام میشود، پذیرش دکتری در آلمان معمولاً از طریق جذب در یک گروه تحقیقاتی یا تز دکتری است. یعنی بهتر است پیش از اپلای، با اساتید مرتبط تماس بگیرید و طرح پژوهشی (Proposal) خود را ارائه دهید. اگر سوپروایزر موافقت کند، میتوانید درخواست پذیرش دهید.
رشته های دانشگاه مونیخ و برنامههای تحصیلی
TUM رشتهها و مقاطع متعددی ارائه میدهد که رشته های دانشگاه مونیخ را بسیار متنوع میکند. این دانشگاه دارای ۷ دانشکده اصلی است و از طیف دروسی بینظیر در اروپا بهره میبرد: مهندسی (برق، مکانیک، عمران، صنایع، کامپیوتر و انفورماتیک)، علوم پایه (فیزیک، شیمی، ریاضی)، علوم زیستی (بیوتکنولوژی، بیوشیمی، پزشکی)، علوم انسانی و اجتماعی (اقتصاد، مدیریت، علوم ورزشی)، پزشکی (با بیمارستان دانشگاهی)، معماری و دیگر حوزهها. بهعنوان مثال، رشته مهندسی برق و کامپیوتر TUM یکی از برنامههای برتر جهان است و سایر رشتههای مهندسی مانند مکانیک، مهندسی خودرو و مهندسی شیمی نیز شهرت زیادی دارند. در علوم پایه، دورههایی مانند ریاضی کاربردی و فیزیک ذرات تدریس میشود. در علوم زندگی، بیولوژی و فناوری زیستی از شاخههای مهم هستند.
در کنار برنامههای آلمانیزبان، دانشگاه فنی مونیخ یک مجموعه خوب از برنامههای انگلیسیزبان هم دارد. به ویژه در سطح ارشد و دکتری، بسیاری از برنامههای بینالمللی به زبان انگلیسی ارائه میشوند. (برای مثال، معمولاً دورههای دکتری مهندسی به زبان انگلیسی تدریس میشوند.)
از آنجایی که TUM شریک دانشگاه بینالمللی EuroTeQ نیز هست، فرصتهای تحصیلی انگلیسیزبان و پژوهش مشترک گستردهای وجود دارد. برای جویندگان تحصیل به زبان انگلیسی در آلمان، دانشگاهی مانند TUM که برنامههای ارشد و دکتری انگلیسی دارد، انتخاب جذابی است.
فارغالتحصیلان TUM در زمینههای مختلف مانند خودرو، الکترونیک، داروسازی، فناوری اطلاعات و مدیریت مشغول به کار میشوند. این دانشگاه همچنین برنامههای بینرشتهای و کارآفرینی را در قالب موسسه پیشگامی (e.g. UnternehmerTUM) حمایت میکند. به طور خلاصه، دانشجویان ایرانی در TUM میتوانند در بسیاری از رشته های دانشگاه مونیخ و برنامههای متنوع آن درخشش داشته باشند.
یکی از جذابترین مزایای تحصیل در دانشگاه فنی مونیخ، ارتباط قوی آن با صنعت و شرکتهای بینالمللی مانند BMW، Siemens، Google و SAP است. این دانشگاه نهتنها آموزش آکادمیک با کیفیتی ارائه میدهد، بلکه فرصتهای کارآموزی، پروژههای صنعتی و حتی ورود به بازار کار آلمان را برای فارغالتحصیلانش فراهم میسازد. بسیاری از دانشآموختگان ایرانی پس از پایان تحصیل، موفق به دریافت پیشنهاد شغلی از شرکتهای معتبر آلمانی شدهاند و از طریق ویزای کاری یا اقامت پس از تحصیل، مسیر مهاجرت تحصیلی آلمان را به اقامت دائم تبدیل کردهاند.
نحوه اپلای و زمان بندی ارسال مدارک و فرم ها
مراحل اصلی اپلای به دانشگاه فنی مونیخ برای دانشجویان بینالمللی بدین صورت است:
- ثبتنام در سامانه Uni-Assist: پیش از هر چیز، باید مدارک پایه تحصیلی خود را در سامانه Uni-Assist آپلود و تأییدیه مقدماتی (VPD) دریافت کنید. برای ورودی نیمسال زمستان (اکتبر)، معمولاً تا ۱۵ تیر (۱۵ ژوئیه) و برای نیمسال تابستان تا ۱۵ دی (۱۵ ژانویه) فرصت دارید که درخواست VPD را ثبت کنید. تکمیل بهموقع VPD یکی از الزامات مهم است.
- درخواست پذیرش آنلاین در TUMonline: پس از دریافت VPD، از طریق پورتال TUMonline فرم درخواست را پر کنید. هر برنامه درخواستی (رشته) نیاز به یک اپلیکیشن جداگانه دارد. مدارک لازم را اسکن و با فرمت PDF در سامانه بارگذاری کنید. مدارک معمول شامل: دیپلم/لیسانس و ریزنمرات، مدرک VPD، مدرک زبان (آلمانی یا انگلیسی)، شناسنامه/پاسپورت، رزومه، انگیزهنامه (در صورت نیاز رشته) و هر مدرک مرتبط دیگر (مثل توصیهنامه) است.
- مراحل پس از ارسال اپلیکیشن: پس از ارسال آنلاین، وضعیت درخواست از طریق حساب کاربری TUMonline پیگیری میشود. نتیجه نهایی پذیرش به ایمیل شما اعلام میگردد. توجه کنید که تمامی مدارک باید قبل از پایان مهلت ارسال بارگذاری شوند؛ معمولاً مدارکی که پس از مهلت ارسال شوند، بررسی نمیشوند. (کپی پستی مدارک پس از قبول شدن نیز قابل درخواست است، اما ابتدا اصل انگلیسی مدارک بررسی میشود. در ابتدا کپی اسکن شده PDF مدارک ارسال می شود، سپس بعد از پذیرش ممکن است نسخه فیزیکی یا کپی تایید شده توسط دانشگاه درخواست شود)
- زمانبندی مهم: مهلتهای دقیق بسته به برنامه تحصیلی متفاوتاند، اما به طور کلی:
- کارشناسی (BS): مهلت درخواست برای ورودی نیمسال زمستان (شروع در اکتبر) معمولاً از ۱ آوریل تا ۳۱ مه (معادل اوایل فروردین تا پایان خرداد) است، و برای ورودی نیمسال تابستان (شروع در آوریل) معمولاً از ۱ نوامبر تا ۳۰ نوامبر (حدوداً ۱۰ آبان تا ۱۰ آذر) تعیین شده است.
- دانشگاه زبان مقدماتی (Studienkolleg): مهلت درخواست ورودی زمستان همان ۱۵ خرداد تا ۱۵ تیر و ورودی تابستان ۱۵ آبان تا ۱۵ آذر است.
- ثبتنام نهایی (Enrollment): در ورودی زمستان معمولاً شهریور تا اواسط مهر فرصت دارید و برای ورود تابستان تا اواخر فروردین فرصت پرداخت شهریه و ثبتنام دارید.
- برای کسب اطلاعات دقیق درباره مهلتهای هر رشته، صفحه برنامه مورد نظر در سایت دانشگاه مونیخ آلمان را چک کنید.
از نظر هزینه، پیش از سال ۲۰۲۴ تحصیل در دانشگاه فنی مونیخ برای اکثر دورهها بدون شهریه بود؛ اما طبق آخرین اطلاعات، از نیمسال زمستان ۲۰۲۴/۲۵ به بعد دانشجویان غیراروپایی برای اکثر مقاطع باید شهریه پرداخت کنند (حدود ۲۰۰۰–۳۰۰۰ یورو در هر ترم برای کارشناسی و ۴۰۰۰–۶۰۰۰ یورو برای فوقلیسانس). اما هنوز معافیتهایی مثل بورسیهها و تسهیلات برای دانشجویان ممتاز وجود دارد. همچنین هزینههای زندگی در مونیخ را مدنظر داشته باشید (اجاره و خوراک). پیشنهاد میشود به محض اخذ پذیرش، برای ویزای تحصیلی اقدام کنید تا تاخیر احتمالی در صدور ویزا روند تحصیلی شما را تحت تأثیر قرار ندهد.
نکته طلایی: زودتر به اساتید ایمیل بزنید و علاقهمندی خود را نشان دهید. تعامل مستقیم با استاد راهنما در TUM (که مقوله کاریابی دانشجوی دکتری است) احتمال موفقیت پذیرش دکتری را بسیار بالا میبرد. به علاوه، بسیاری از دانشجویان دکتری در TUM در قالب پروژههای تحقیقاتی یا فاندهای دکتری (مانند بورسیه DAAD) تحصیل میکنند و از شهریه معاف هستند.
نحوه اپلای رایگان به دانشگاه فنی مونیخ با وایز اپلای
برای بسیاری از دانشجویان ایرانی، یکی از بزرگترین دغدغههای اپلای تحصیلی، هزینههای بالای مشاوره و عدم شفافیت این مسیر است. وایز اپلای دقیقاً برای همین مشکل بهوجود آمده تا با حذف واسطههای هزینهبر، فرآیند اپلای را ساده، سریع و رایگان کند.
دانشجویانی که قصد دارند به دانشگاه صنعتی مونیخ اپلای کنند، میتوانند از طریق وایز اپلای بدون پرداخت هیچ هزینهای بابت مشاوره یا خدمات اقدام اولیه، مراحل اپلای خود را انجام دهند.
مراحل اپلای رایگان به دانشگاه صنعتی مونیخ از طریق وایز اپلای
- ثبتنام در سامانه وایز اپلای: در سایت یک حساب کاربری رایگان بسازید. در فرآیند ثبتنام، اطلاعات اولیه شامل نام، رشته مورد علاقه، مقطع تحصیلی و کشور مقصد را وارد میکنید.
- بارگذاری مدارک اولیه: پس از ورود به پنل، مدارک پایه مانند ریزنمرات، مدرک زبان (در صورت وجود)، رزومه و پاسپورت خود را بارگذاری کنید. اگر مدرک زبان ندارید، میتوانید به صورت موقت، سایر مراحل را پیش ببرید و بعداً مدرک را بارگذاری کنید.
- دریافت لیست برنامه های قابل اپلای: در بین انواع برنامههای تحصیلی فعال و مرتبط در هر دانشگاه برتر آلمان که دوست دارید را جستجو و بررسی کنید.
- درخواست اپلای به برنامه های مورد نظر: شما میتوانید برای هر برنامه ای که مایل بودید، اقدام به اپلای رایگان کنید. فقط باید هزینه اپلیکیشن فی دانشگاههای آلمان را به صورتی ریالی پرداخت کنید.
- پیگیری وضعیت اپلیکیشن از طریق پنل وایز اپلای: وضعیت بررسی مدارک، تاییدیهها و نامه پذیرش (Offer Letter) از طریق پنل کاربری قابل مشاهده است.
- در صورت تمایل: استفاده از خدمات حرفهای تکمیلی: اگر مایل باشید، میتوانید از خدمات سفارشی وایز اپلای مانند نوشتن انگیزهنامه (SOP)، ساخت رزومه حرفهای (CV)، نگارش ایمیل به اساتید و خدمات اخذ ویزای تحصیلی کانادا استفاده کنید. هزینه این خدمات بهصورت جداگانه و کاملاً شفاف اطلاعرسانی میشود و شما مختار به استفاده هستید.
سوالات متداول درباره دانشگاه فنی مونیخ
۱. آیا دانشجویان ایرانی نیاز به گذراندن دوره Studienkolleg دارند؟
در صورتی که دیپلم ۱۱ ساله ایران + یک سال پیشدانشگاهی (در مجموع ۱۲ سال تحصیلی) را با معدل قابل قبول داشته باشید، معمولاً نیازی به گذراندن Studienkolleg نخواهید داشت. اما اگر فقط دیپلم ۱۱ ساله بدون پیشدانشگاهی داشته باشید، برای ورود به دوره کارشناسی آلمان باید در Studienkolleg قبول شوید.
۲. مدارک زبان مورد نیاز برای اپلای TUM چیست؟
برای دورههای آلمانیزبان، معمولاً مدرک آلمانی معتبر مانند TestDaF یا DSH (معادل B2/C1) نیاز است. برای دورههای انگلیسیزبان هم مدرک زبان انگلیسی مانند آیلتس (حداقل ۶.۵) یا تافل (حداقل ۸۵) ارائه دهید. حتما مدارک زبان را داخل بازه زمانی اپلیکیشن آپلود کنید.
۳. آیا تحصیل در دانشگاههای آلمان مانند TUM رایگان است؟
آلمان به داشتن تحصیل بهاصطلاح رایگان شهرت دارد؛ یعنی دانشگاههای دولتی عمومأ شهریه مشخصی دریافت نمیکنند. با این حال، از پاییز ۲۰۲۴ مقرر شده برخی رشتههای دانشگاههای ایالت باواریا (از جمله TUM) از دانشجویان غیراروپایی شهریه بگیرند. اما همچنان هزینهها نسبت به بسیاری کشورها پایینتر است و میتوانید از برنامههای کمکهزینه و بورسیه برای کاهش هزینهها استفاده کنید.
۴. بورسیه تحصیلی آلمان برای دانشجویان بینالمللی وجود دارد؟
برنامههای متنوعی برای حمایت مالی دانشجویان وجود دارد. معروفترین آنها بورسیه DAAD است که معمولاً برای کارشناسی ارشد و دکتری در دسترس است و همچنین برنامههایی مثل Deutschlandstipendium (برای همه مقاطع تحصیلی) و بورسیه دانشگاهها یا بنیادهای خصوصی. اطلاعات بیشتر را میتوانید در سایت DAAD و یا راهنمای بورسهای آموزشی بررسی کنید.
۵. زمانبندی اپلای چگونه است و چه کارهایی باید در چه مراحلی انجام دهم؟
توصیه میشود یک سال قبل از آغاز ترم تحصیلی مورد نظر اقدام کنید. ابتدا چند ماه مانده به مهلت (مثلاً فروردین تا تابستان) مدارک زبان و تحصیلی خود را آماده و در سایت Uni-Assist ثبتنام کنید. سپس در بازه اعلامشده (مثلاً ۱۵ خرداد تا ۱۵ تیر برای نیمسال زمستان) در TUMonline درخواست خود را نهایی کنید. پس از ارسال مدارک، در صورت پذیرش پیشنهاد اولیه، شهریه و هزینههای ثبتنام را بهموقع پرداخت و برای ویزای تحصیلی اقدام کنید. اطلاعات تمام مراحل در سایت دانشگاه مونیخ آلمان و سفارت آلمان موجود است.